Son sistem bir sinemanın içi nasıldır? (1945)

1945 basımı Yeni Çocuk Ansiklopedisinde sinema ile ilgili sayfayı sizinle paylaşıyoruz. Ansiklopedinin önsözü:

Bu çocuk ansiklopedisi, ilk defa İngiltere’de insanların yirmi asırda toplayabildikleri malûmatı çocukların dahi anlayabileceği bir hâle koymak fikriyle vücuda getirilmiş bir eserdir. Bu eser daha neşredildiği zaman her taraftan takdir edilmiş ve derhal diğer memleketlerde de tercüme veya taklidine teşebbüs edilmiştir. Bugün İngiltere’de, Amerika’da, İtalya’da, Fransa’da; ayrı ayrı isimler altında bu eser neşrolunmuştur.

Çocuk Ansiklopedisi, bütün dünya terbiyecileri mütehassıslarınca çocuklara verilebilecek en mükemmel eser olarak tanınmıştır. Bu kıymetli eseri tertip ederken yazarlar muayyen terbiye usullerini takip etmişlerdir. Çocuğun kafasına vakti gelmeden birçok kuru malûmat doldurmak fikriyle değil, fakat onlara ders haricinde inkişaflarını temin edecek bir memba tedarik etmek endişesiyle bu kitap vücuda getirilmiştir. Çocuk kendi kendinin hocasıdır. Eğer çocuk etrafında iyi bir muhit bulursa kendi kendini daha iyi terbiye eder. İşte Çocuk Ansiklopedisi ona bu muhiti hazırlayan bir eserdir.

Çocuk bu kitapta muhtaç olduğu her şeyi bulacaktır. Sokağa çıkabilen çocuk için burada ilk alâkadar olduğu tabii şeyler, oyunlar ve oyuncaklar vardır. Mektepte okuyan çocuklar için ansiklopedi bir malûmat hazinesidir. Öğretmenler, mürebbiler ve ana-baba için ise kıymetli bir rehber vazifesini görecektir.

Çocuk Ansiklopedisi, umumi malûmat noksanı olan büyükler için de istifade edilebilecek zengin malûmat ile doludur. Hülâsa bu kitapta büyük, küçük herkes her şeyi bulabilecektir. Fakat bilhassa çocuklarına iyi, temiz ve nezih bir fikir ve ahlâkî terbiye vermek isteyen babalar için bu eser bulunmaz bir hazinedir.

Çocuk Ansiklopedisi çocukların diliyle yazılmıştır. En ağır mevzular en sade, en basit bir lisanla anlatılmıştır. Binaenaleyh küçük büyük herkes ansiklopediyi zevkle okuyabilir.

Bu eser çocuklardan maada, kendilerine müracaat edecek memba bulamayan mektep muallimleri için de kıymetli bir müracaatgâhtır. Her muallim dersini sınıfta daha etraflı anlatabilmek için muhtaç olduğu bilgi, misal ve resimleri bu eserde bulabilecektir.

Yeni Çocuk Ansiklopedisi alfabe sırasıyla tertip edilmemiştir. Çocuğun kabiliyeti göz önüne alınarak bütün bilgiler ayrı ayrı başlıklar altında toplanmıştır. Bu eserde bilgiler 15 başlık altında gösterilmiştir.

Çocuk Ansiklopedisini ilk defa 17 yıl önce Sabiha Zekeriya, Faik Sabri ve M. Zekeriya dilimize çevirmeye teşebbüs etmişlerdi. Neşriyat bir müddet ilerlemişti de. Fakat sonra yeni harflerin kabulü ansiklopedinin devamına imkân bırakmadı. Bu kıymetli neşriyat yarıda kaldı.

Fakat İngilizce çıkan Çocuk Ansiklopedisi de artık ihtiyarlamış bulunuyordu. İngiltere’de Çocuk Ansiklopedisini çıkaranlar bunu düşündüler. Bundan 9–10 yıl evvel İngiliz Çocuk Ansiklopedisi Heyeti, eseri yeniden ele aldı. Eskimiş malûmatı içinden çıkardı. O vakitten beri fen sahasında, bilgi sahasında, hatta coğrafya ve tarih sahasında husule gelen yenilikleri ilave etti. Ve Çocuk Ansiklopedisini en yeni malûmatla süsleyerek zengin bir hâle getirdi.

Bundan maada son 17 yıl içinde İngiltere’de ve Amerika’da çocuklara mahsus birçok ansiklopediler çıktı. Biz bütün bunları getirtip uzun uzadıya tetkik ettik. Ve on ciltlik İngiliz Çocuk Ansiklopedisini esas tutarak bugünkü Yeni Çocuk Ansiklopedisini yaptık. Biz bu eseri yaparken İngiliz ansiklopedisinde lüzumsuz bulduğumuz birçok bahisleri çıkardık, ona karşılık olarak Türk tarihini ve Türk coğrafyasını ekledik. Bu suretle de Yeni Çocuk Ansiklopedisi sadece bir tercüme veya taklit bir eser olmaktan kurtulmuş ve tam bir eser olmuştur.

Salih Murad, Faik Sabri, M. Zekeriya