Ülke, Yağmur ve Ateş: Oaxaca Raporu (2006)
Ülke, Yağmur ve Ateş: Oaxaca Raporu / Land, Rain and Fire: Report From Oaxaca
2006, Tami Gold, Gerardo Renique, 28’
Öğretmenlerin daha iyi ücret ve öğrencileri için daha iyi eğitim koşulları talepleriyle başlayan mücadelelerini anlatan bir belgesel. Yerli halkın en yoğun olarak yaşadığı ve gelir düzeyinin çok düşük olduğu yerleşim birimlerinden biri olan Oaxaca, ülkede, okuldan ayrılma oranının da en yüksek olduğu yerlerden. Ülke, Yağmur ve Ateş, eğitim şartlarının iyileştirilmesi için mücadele eden öğretmenlerin na- sıl baskılara uğradıklarını ve verdikleri mücadelenin neo-liberalizmin insanların hayatlarının her alanına uzanan maddi sonuçlarına karşı bir mücadele olduğunu anlatıyor.
2. İşçi Filmleri Festivalinde 2007 yılında gösterilmiştir.
Oaxaca: Bütün İktidar Halklara Latinbilgi.net
Meksika’nın Oaxaca eyaleti 2006 yılında Mayıs’tan Kasım sonuna kadar bir sokak iktidarına sahne oldu. Kimilerinin Paris Komünü’ne benzettiği bu kalkışma, okulların ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle greve giden öğretmenlerin kadınlar, yerliler, öğrenciler ve ilerici halk kesimlerinin diğer bütün renkleriyle mücadele içinde birleşerek kurduğu Oaxaca Halk Meclisi’nin, çürümüş geleneksel politikaya bayrak açarak kendi iktidarını ilan etmesiyle yaşandı.
Temmuz 2006’da Baş- kanlık seçimlerine giden Meksika’da seçim öncesi emek kesimi harekete geçmiş Nisan ve Mayıs ayları büyük grevlere sahne olmuştu. ABD’nin desteklediği sağcı Felipe Calderon ile Venezüella’ya yakın duran merkez-solcu Lopez Obrador arasında geçen Başkanlık yarışına hile karışıp Calderon şaibeli birşekilde Başkan ilan edilince, başkent Mexico City meydanlarında yüz binlerce Obrador yandaşının aylar süren gösterileri başladı. Obrador sokakta durdukça söylemini radikalleştirdi ve Meksika siyasetinin yeniden kurulması gerektiğinden söz etmeye başladı. Diğer yandan Chiapas eyaletinde neo-liberalizme ve geleneksel politikaya karşı bir başka siyaset ve bir başka iktidar inşa eden Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu, ülkedeki diğer halk güçleriyle birlikte mücadele olanaklarını güçlendirebilmek için başlat- tıkları Öteki Kampanya’yı ilerletiyordu. Böylesi bir süreçte, halkın sokaktan doğru- dan demokrasiye dayanan kendi iktidarını ilan etmesiyle gündeme gelen Oaxaca kalkışmasının Meksika devleti tarafından en büyük tehdit olarak görülmesi boşa değildi.
Mayıs ortasında greve giden öğretmenler, taleplerine olumlu yanıt verilmeyin- ce 22 Mayıs’ta kent meydanına kamplar kurarak süresiz bir eylem başlattılar. 7 Haziran’da büyük bir eylem düzenleyen öğretmenler anayolları keserek tüm kentte hayatı durdurdular. Bunun üzerine Vali iki yıl önce şaibeli bir seçimle yönetime gelen ve baskıcı uygulamaları ile tepki çeken Vali Ulises Ruiz 14 Haziran’da sal- dırı emri verdi. Polisin vahşi saldırısı sonucunda 4 kişi öldü, onlarcası yaralandı ve kamp yıkılarak öğretmenler meydandan atıldı. Ancak öğretmenler daha çatış- manın dumanı dağılmadan kadınlar, işçiler, öğrenciler ve yerlilerle kol kola geri döndüler ve meydanı yeniden ele geçirdiler. 16 Haziran yürüyüşüne 400 bin kişi katıldı. Kadınlar ve öğrencilerin aktif rol aldığı işgallerde hükümet binaları ve TV ve radyo istasyonları işgal edildi.
Talepler Ulises Ruiz’in istifasını da içererek genişlemiş ve mücadele öğretmenleri yanı sıra, kadınların, yerlilerin, işçilerin ve öğrencilerin de mücadelesi olmuştu.
17 Haziran’da Oaxaca Halk Meclisi’nin (APPO) kuruluşu ilan edildi. Ve APPO bu tarihten 25 Kasım’da merkezi yönetimin emriyle harekete geçen federal polisin Oaxaca kalkışmasına son veren büyük saldırısına kadar kent meydanını zapt etti ve kendi iktidarını sürdürdü.
APPO’nun kuruluşundan 25 Kasım saldırısına kadar geçen süre içinde de dönem dönem saldırılar yaşandıysa da kentin kontrolü genel olarak APPO’daydı. Kararlar halkın katımıyla, halk tarafından alınıyordu. Yakalanan iki hırsızın halk mahke-
mesinde yargılanarak, resmi polis gücüne teslim edilme- den, halk tarafından, direğe bağlanarak teşhirle cezalan- dırılması da kültür devrimine yönelik bir anıştırma olarak uluslararası kamuoyunun zihinlerinde yer etti.
Devlet tarafından Meksika’nın bir türlü dinmeyen po- litik krizinin en tehlikeli unsuru ilan edilen Oaxaca direnişi 25 Kasım’da Federal Polis’in terör estirerek gerçekleştirdiği müdahaleyle son buldu. Yüzlerce militan
tutuklandı, farklı eyaletlerde hapse atıldı, kaybedildi, işkence gördü.
Ancak APPO meydanı terk etmek zorunda kaldıysa da faaliyetlerini durdurma- dı. Tutsaklarla dayanışma için eyalette ve ülke çapında eylemler düzenlendiğinde görüldü ki APPO hâlâ ayaktaydı. Ulises Ruiz’e ve devlet terörüne karşı mücadele devam ederken, APPO’nun yerli örgütlenmeleri Zapatistalar gibi, halk yönetimi- ne/kontrolüne dayalı bağımsız belediyeler kurmaya başladılar. Triqui yerlilerinin eyaletin doğusunda kurduğu “San Juan Copala Özgür ve Özerk Belediyesi” ilk başarılı girişim oldu.
